VAREN WE OOIT NOG EENS VAN HET KANAAL GENT-TERNEUZEN NAAR DE SCHELDE ?   

foto’s Georges Janssens.   

Om dit mogelijk te maken moet de Moervaart in Lokeren terug verbonden worden met de Beneden-Durme.
Een aandachtige lezer gaf zijn opinie die weliswaar goed samengaat met de vele pleziervaarders die ervoor ijveren dat ze ooit nog eens zouden kunnen varen van Gent naar Temse door gebruik te maken van de Durme.

WAT VOORAFGING.

Onze lezer, we noemen hem fictief Jan (echte naam en voornaam gekend door de redactie) schreef een hele tijd geleden een nota aan Communicatie Sigma bij Waterwegen en Zeekanaal naar aanleiding van de bekendmaking van de geplande aanpassingswerken aan de Durme in Lokeren.

“Ik vind het bijzonder jammer dat deze gelegenheid niet wordt aangewend om de Durme terug bevaarbaar te maken voor de pleziervaart.
Dit zou pas een échte boost betekenen voor onze regio langs deze mooie natuurcorridor. Ik lees de voordelen van de vistrap en het spui-effect aan de dam te Lokeren.
De bouw van een sluis met overloop/vistrap zou hetzelfde effect hebben gehad, en had hier de blokkade voor pleziervaart tussen de Durme en de Moervaart kunnen wegwerken.
Uiteraard samen met baggerwerken, maar die zijn nu ook ingepland.
Jammer genoeg een enorm gemiste kans, om onze regio een toeristische boost te geven inzake watertoerisme.
Wat mij betreft blijft de Durme dus nog steeds stiefmoederlijk behandeld.
Dit is geen eerherstel van (ooit) een van de mooiste rivieren van Vlaanderen, dit is oplapwerk aan een verzande zijarm van de Schelde.
Een mooi project voor de natuur en zachte recreatie als fietsers en wandelaars, maar een bijzondere kans gemist op ruimer toeristisch vlak en écht herstel van de Durme als rivier.
Jammer, jammer, jammer…
Vriendelijke groeten,”

Een hele tijd later kwam er een antwoord:

“Een heel tijd geleden stelde u ons een vraag via info@sigmaplan.be.
Wegens technische problemen is uw vraag helaas terecht gekomen in onze spam-folder, waardoor we ze nu pas zien.
Hiervoor onze excuses.
Om op uw vraag te antwoorden.
Wanneer u schrijft dat ‘De bouw van een sluis met overloop/vistrap zou hetzelfde effect hebben gehad’, klopt dit niet helemaal: de waterstanden aan de zijde van de Beneden-Durme zijn immers hoger dan aan de zijde van de Boven-Durme/Moervaart.
Ook is het zo dat de Boven-Durme in Lokeren op verschillende plaatsen ingebuisd of overwelft is, zodat er bijzonder grote investeringen nodig zijn om de Moervaart en Durme met elkaar in verbinding te stellen voor de pleziervaart. Deze budgetten zijn nu niet voorhanden.
Nogmaals onze excuses voor de vertraging,
Met vriendelijke groeten,”

Uiteindelijk geeft Jan zijn opinie terzake weer in volgend antwoord:

“Bedankt voor uw antwoord en de feedback.

Het heropenen  van deze vaarverbinding voor de pleziervaart, zou een belangrijke meerwaarde beteken voor het waterpatrimonium in Vlaanderen, doordat het een zeer mooie vaarlus oplevert tussen Antwerpen en Gent in combinatie met de Schelde.
Het project om de Muinkschelde in Gent terug te heropenen voor de pleziervaart past ook volledig in dit verhaal.
Meer aanbod genereert meer potentiële toeristen en dus meer inkomsten voor deze regio.
Ook Hamme, Waasmunster, Lokeren, Moerbeke en Wachtebeke zouden hier de toeristische vruchten van plukken.

Een eventuele bijkomende ontsluiting van het kanaal naar Stekene (oude turfvaart naar Hulst) zou het vaargebied nog kunnen verruimen tot in Stekene.

Deze recreatieve vaarweg zou de prachtige natuur van het Waasland ontsluiten voor een ruimer publiek.
Dat zoiets geen afbreuk doet aan de natuur, maar juist een meerwaarde kan bieden, bewijzen waardevolle natuurgebieden als de Biesbosch in Nederland of de Marais in Noord-Frankrijk die al eerder werden ontsloten voor de recreatievaart.

Wat het natuurgebied Molsbroek in Lokeren betreft, hoeft dit dus geen probleem te zijn…
Wat in Nederland en Frankrijk kan, moet in Vlaanderen toch ook kunnen?

Ivm de verschillende waterstanden … Dit lijkt me niet echt een probleem…

Een soortgelijke situatie bestaat ook al op de Rupel (sluis Klein-Willebroek), aan het Zennegat (sluis Leuvensevaart), op de Beneden-Nete (sluis Duffel) en op de Dijle (benedensas Mechelen om de historische binnenstad te bereiken).
Dat is dus bij meer getijsluizen het geval.
De scheepvaart moet dan gewoon even wachten tot het water terug het juiste niveau heeft bereikt, vooraleer te kunnen schutten.

Niet echt een onoverkomelijk probleem, zeker niet met een wachtsteiger aan de getijkant.

De Durme zou eindelijk terug als rivier herkenbaar worden en bevaarbaar kunnen zijn voor plezierboten met beperkte diepgang, bijv. 1,5 meter.

Dit regime met beperkte diepgang bestaat ook al op de Dender (vooral Waals gedeelte) en op het heropende Spierekanaal.

Technisch gezien zou er op de Beneden-Durme dus een getijsluis nodig zijn, die open is enkele uren voor en na hoog water, al naargelang de waterstand op de Boven-Durme / Moervaart uiteraard.
In lokeren moet de dam aan het Molsbroek, die nu als waterkering fungeert, worden afgebroken.
De vaste brug in het centrum moeten terug vervangen worden door de historische ophaalbrug.

Een soortgelijk project loopt momenteel in Dendermonde, waar de Oude Dender terug in ere is hersteld.
Ook hier zijn de vaste bruggen gerepareerd of vervangen door ophaalbrugen om zo terug het historische centrum te kunnen bereiken langs het water.
Voorbij de huidige jachthaven van Lokeren is het traject nog intact en moet op de Moervaart verder niets aangepast worden.

Wat de inbuizingen betreft, er zou ook kunnen gekozen worden voor een nieuw lateraal-kanaal, zoals bijv. in Frankrijk veelvuldig voorkomt naast rivieren, denk maar aan de Marne, de Somme, de Loire, …

Dan zou de huidige ingebuisde en overwelfde infrastructuur behouden kunnen blijven.
Dit kost uiteraard ook extra centen, en ik begrijp dat riviertoerisme budgettair geen prioriteit is.

Maar dat is nu net mijn punt…
Er zijn bij het huidige project ook grote budgetten besteed met infrastructuurwerken aan de Durme / Moervaart.
Met een relatief kleine meerkost hadden de extra werken om deze waterlopen terug bevaarbaar te maken, perfect kunnen ingepast worden in een gezamenlijk project, waarbij ook de toeristische ontsluiting van deze waterweg voor de pleziervaart had kunnen gerealiseerd worden.
Maar het terug openstellen van de Durme voor pleziervaart is van in het begin van dit project al afgedaan als niet relevant.
Vandaar dat ik dit, zoals eerder aangehaald,  een gemiste kans blijf vinden…

[huge_it_slider id=”56″]

Op korte termijn zou de regio nochtans al rechtstreekse positieve invloeden ondervinden op waterrecreatief vlak.
Vaarlussen werken immers versterkend en hebben een aanzuigeffect op het aantal passanten.

Reeds een tiental jaar komt uit verschillende hoeken een soortgelijke visie naar voor.
Zo las ik al in 2010 op de website van INBO onderstaande passage uit de ‘Ecologische gebiedsvisie ivm Durme en Moervaart’:

‘Het streefbeeld voor de Moervaart is het versterken van de relatie tussen de rivier en haar vallei met de ontwikkeling van natuurlijke overstromingsgebieden en het toelaten van spontane ontwikkeling van morfodynamische processen in een gedeelte van de vallei, om uiteindelijk een natuurlijk peil te bekomen in de rivier en in de polders en meersen. Men beoogt een herstel van stroomrichting van de Moervaart met het herstel van de verbinding tussen de Moervaart en de tijgebonden Durme aan de hand van een regelbare sluis.’

Hopelijk blijft dit idee dus ooit wel eens ergens hangen, op het juiste bureau, en komen er nog plannen én budgetten beschikbaar…

Vriendelijke groeten,”

Waarschijnlijk wordt dit vervolgt.

Ook dit nog:
-een toervaart bijeenkomst zou door VVW Toervaren worden georganiseerd in 2018 en dit in Lokeren !
-lees ook eens het artikel over de Traditionele Ronde- en Platbodemzeilschepen waarin de Durme heel wat aandacht krijgt met een overzicht op blz 34.
klik hier <http://www.yachtweb.be/yachting/rptochten.pdf>