Jaarrede VBR 2015 door Joris VAN DUYNSLAEGER
Dames en heren, geachte aanwezigen,
Ik heet u allen vandaag van harte welkom op de eerste VBR vergadering in dit nieuwe jaar die we traditiegetrouw met een algemene vergadering en receptie afsluiten.
Laat ik beginnen met u een gelukkig en voorspoedig 2015 toe te wensen voor u en uw familie met veel goede vrachtprijzen.
De binnenvaart speelt een langrijke rol voor het vervoer van goederen in Europa en in België. Meer dan 35000 km waterwegen verbinden honderden steden en industriële regio’s. Met 18 van de 28 Lidstaten die over binnenvaartwegen beschikken en waarvan 13 staten met elkaar verbonden zijn bedraagt het modale aandeel van de binnenscheepvaart 6 % van het totale interne vervoer in de Europese unie
Met ongeveer 1200 binnenschepen voor een totale capaciteit van 1.900.000 ton vertegenwoordigd de Belgische vloot ongeveer 15 % van het Europese laadvermogen. Hoewel Nederland met bijna de helft van de Europese vloot het belangrijkste binnenvaartland is mag de positie van de Belgische vloot op internationaal vlak niet onderschat worden.
De binnenvaart is de laatste jaren meer en meer naar voor geschoven als een waardig alternatief voor het drukke wegverkeer en toch slaagt de sector er niet in zijn aandeel in het vervoer te vergroten. De modus beschikt nog over reservecapaciteit en is veilig en betrouwbaar en verdient hiermee een stem in het mobiliteitsbeleid.
VBR wil hier samen met het Kenniscentrum binnenvaart Vlaanderen zijn bijdrage toe leveren. Jammer genoeg moeten wij vaststellen dat in de raden van bestuur van de waterwegbeheerders de stem van de binnenvaartondernemer niet altijd welkom is
De Belgische binnenvaartsector ondervindt een bijzonder sterke concurrentie van onze Noorderburen. Dit kan afgeleid worden uit het feit dat het marktaandeel van de Belgische vloot in het vervoer over Belgische waterwegen gedaald is en ruim beneden het aandeel van de Nederlandse vloot ligt Om dit objectief in kaart te brengen heeft het ITB onlangs de opdracht geven tot een studie die zich zal toespitsen op 3 domeinen: de bemanningskosten, het sociaal statuut en de financiering en steunmaatregelen.
De bedoeling hiervan is de elementen aan te leveren aan de beleidsniveau’s om bepaalde regels bij te sturen.
Vooral het grote verschil in loonkosten zal niemand verbazen . Een netto loon van bv 2000 € kost in België aan de binnenvaartondernemer in totaal ongeveer 6000 € en in Nederland ongeveer 4000 € . De regerings voornemens voor een loonkosten vermindering zijn meer dan welkom. Maar de huidige algemene voorstellen zullen ruimschoots te kortschieten om deze enorme loonhandicap met onze belangrijkste concurrent Nederland te overwinnen . De binnenvaart werkgeversorganisaties , allen lid van KBV , plannen dan ook, het dit jaar met klem op de agenda te plaatsen bij de sociale partners en de regering . Alle maritieme sectoren in België genieten een loonkost vermindering omwille van de internationale concurrentie positie, uitgezonderd de binnenvaart . De statistieken inzake de verdeling van het binnenlands transport ondersteunen de dringende noodzaak hiervan .
Dit is slechts één van de vele lopende acties voor onze sector . Immers Op initiatief van VBR die hier jaren voor heeft gelobbied , zijn we er in België en in Vlaanderen in 2013 in geslaagd alle binnenvaart verenigingen onder één koepelorganisatie onder te brengen .Op Vlaams niveau is dat het Kennis Centrum Binnenvaart , op Federaal niveau is dat de Federatie Belgische Binnenvaart .
Na de acties in 2013 heeft Federatie Belgische Binnenvaart onderhandelingen gevoerd met de Belgische overheid over de te nemen maatregelen . Een belangrijke realisatie in 2014 is de goedkeuring van de Wet met het verbod om te varen onder kostprijs . Deze wet geldt voor alle binnenvaart transporten die België aandoen voor alle vervoerders ook, buitenlanders . Er geldt ook een ketenverantwoordelijkheid waardoor zowel de vervoerder als de tussenpersoon / bevrachter als de verlader verantwoordelijk zijn en dus kunnen aangeklaagd worden als ze dit principe niet respecteren . Meester De Decker , voorzitter van de Federatie en bestuurder van onze vereniging , zal zo dadelijk nog een korte toelichting geven over deze wet.
Het gemiddelde algemeen vrachtenniveau is het voorbije jaar in de droge ladingsector niet verder gezakt Het stabiliseert maar op een economisch onverantwoord laag niveau .
Voor de tankvaart is het vrachtenniveau het voorbije jaar zelfs nog flink gedaald waardoor de eerste falingen in deze sector nu ook optreden . Door de invoering van de Basel III norm in de banksector zijn banken verplicht voor hun uitstaande dubieuze kredieten extra eigen kapitaal te voorzien . Dit leidt ertoe dat het management sneller aandringt op veiling van de schepen . Deze worden dan aan zeer lage prijs verkocht waardoor ze opnieuw in de markt komen en aan nog lagere vrachtprijzen kunnen varen .
Vooral enkele belangrijke Nederlandse banken passen dit toe. Ook de politiek van sommige Nederlandse banken om schepen in de vaart te houden en de eigenaars te dwingen aan elke aangeboden vrachtprijs te varen ondermijnt de markt . Gelukkig zijn er ook andere banken , voornamelijk Belgische , die deze praktijken niet toepassen.
Dat belet natuurlijk niet dat er ook Belgische ondernemers in financiële problemen geraken .
Daarom heeft KBV in samenwerking met het Vlaams Agentschap Ondernemen het project faling preventie opgestart !
In dit kader hebben we met de Belgische betrokken banken structureel overleg. .
Als eerste en voorlopige conclusies kunnen we stellen :
De vijf belangrijkste Belgische banken nemen deel aan dit overleg en hebben allen bevestigd dat ze nog steeds bereid zijn kredieten aan de binnenvaart te verlenen . Hun voorwaarden verschillen echter : de ene bank beperkt zich tot bepaalde marktsegmenten en grotere schepen , andere zijn bereid ook kleinere schepen te financieren . Dit geldt dan zowel voor aankoop van bestaande schepen als voor modernisering . Echter we zijn het allemaal eens met het principe dat kredieten voor nieuwbouw alleen nog verantwoord zijn voor niet bestaande en innovatieve scheepstypes dit omwille van de bestaande overcapaciteit .
Bijkomende voorwaarden zijn voor alle banken vergelijkbaar :
-Een duidelijk winstgevend commercieel plan dat toelaat de gevraagde financiering ruimschoots terug te betalen .
– Een professionele bedrijfsvoering met kennis van algemene financiële bedrijfsvoering en specifieke commerciële bedrijfsvoering van onze sector .
– Een schip dat de investering waard is .
-Een eigen vermogen dat minimaal 30 tot 40 % dekt van de investering .
Bijkomende positieve elementen die vertrouwen geven zijn een lange termijncontract , een samenwerking met andere ondernemers die toelaten het risico te spreiden of de eigendom van meerdere schepen die dezelfde risicospreiding toelaten .
In de loop van dit kwartaal zal er een tweede binnenvaartcafé georganiseerd worden waar vertegenwoordigers van de banken dit nog verder zullen toelichten
Tenslotte hebben al deze banken bevestigd slechts in uitzonderlijk uitzichtloze situaties schepen gedwongen te verkopen . Om dit zo mogelijk nog te voorkomen zullen ze de ondernemers die in problemen dreigen te komen adviseren om zich te laten begeleiden door KBV om een faling preventie dossier op te starten .
KBV heeft daartoe een binnenvaartscan ontwikkelt die toelaat door externe boekhouders de bedrijven te laten door lichten . Dit zowel financieel als commercieel waardoor de ondernemer zijn kostprijs objectief laat vast stellen en deze ook in de markt kan hanteren en bewijzen . Daarnaast komt ook de professionaliteit van de ondernemer en de markpositie van het schip aan bod . Indien deze scan aangeeft dat de ondernemer in de problemen dreigt te komen krijgt hij van KBV gratis ondersteuning o.a. op financieel en juridisch vlak en ondersteuning in onderhandelingen met zijn bank …. Iedere ondernemer kan deze scans ook preventief aanvragen waardoor ook zijn kostprijs objectief wordt vast gesteld door expert boekhouders .Voor verder informatie kan men terecht op het secretariaat van het KBV gelegen aan de overzijde van het Schipperswelzijn nl Straatburgdok Zuidzijde
Een ander hot item waar ik telkens moet op terug komen is de beroepsopleiding in Vlaanderen
We stellen immers vast dat de eisen gesteld aan binnenvaart ondernemers steeds hoger worden. Dat betekent enerzijds dat het onderwijs niveau moet volgen, wat we met deze legislatuur zeker willen aankaarten en anderzijds dat permanente bijscholing zoals in vele andere sectoren noodzakelijk is.
Dit laatste trachten we met KBV in te vullen door regelmatig opleidingsdagen te organiseren over belangrijke onderwerpen zoals nieuwe arbeidswetgeving , BTW regelgeving , evolutie in de scheepsverzekeringen, kostprijsberekening ,
Het moge duidelijk zijn dat wij als VBR de activiteiten van KBV erg ondersteunen . Immers dit is nu de unieke spreekbuis voor de binnenvaart met alle andere partijen zijnde de overheid , het bedrijfsleven , de banken enz… Het belang hiervan hebben als VBR als eerste ingezien . Sommige leden hebben misschien de indruk dat daardoor de werking van VBR hierdoor in het gedrang komt . Echter onze impact bij KBV is doorslaggevend gezien zowel de Voorzitster bestuurslid is van VBR en ik zelf als Secretaris Generaal dagelijks betrokken ben bij al deze activiteiten . We staan op de eerste rij en kunnen voor onze VBR leden maximaal de voordelen van KBV binnen halen . Onze kennis en contacten groeien met de dag .
Echter is het ook duidelijk dat door al deze activiteiten we nogmaals onze oproep aan de jongere binnenvaart ondernemers moeten herhalen zowel in de droge vaart als in de tankvaart: versterking van het bestuur is dringend nodig . Jonge ondernemers moeten zich nu realiseren dat we voor het eerst een sterke unieke vertegenwoordiging hebben die echter door ons moet worden uitgespeeld . Er zijn zoveel hangende dossiers die nu met succes kunnen worden aangevat dat versterking van onze gelederen dringend nodig is .
Sta daarom niet te jammeren in het gangboord maar geef u op voor een bestuursfunctie bij V B R.
In 2015 worden vele belangrijke binnenvaartbevoegdheden geregionaliseerd.
Tot slot wil ik u nog melding maken van het Meldpunt Regionalisering van KBV dat tot doel heeft de schippers te begeleiden in het proces van de overdracht van de bevoegdheden. U kan hiervoor altijd terecht op het secretariaat van K B V
Ik dank u