DE SCHELDE VAN BRON TOT WERELDHAVEN.   

28 juli 2018 – Havenhuis Antwerpen – foto’s © Georges Janssens.

ESPA stelt een vernieuwde brochure voor over “De Schelde van bron tot wereldhaven”, een uitgave van de Vlaamse Vereniging van Maritieme en Logistieke Journalisten en Publicisten.
http://www.espa-maritiem-logistiek.be/.

GOOI – GHOIJ – GOUY

De Schelde ontspringt in Frankrijk in Saint-Quentin (Sint-Kwintens) op de Sint-Maartensberg.
Zo staat het in de schoolleerboeken, maar dit is niet helemaal juist: de bron ligt in Gouy, een gemeente niet ver van Saint-Quentin.

Gouy heette vroeger Ghoij of Gooi en heeft heel wat Vlaamse roots; dat zien we al aan de namen op de begraafplaats.

We lezen in de nieuwe brochure: ‘Een weggetje vanuit het dorp leidt naar de heilige plek waar de jonge Scaldis uit de klei opspringt op een hoogte van 95 m. De bron bevindt zich tussen hoge bomen in een gemetselde nis.  Die werd in de dertiende eeuw door Vlaamse monniken aangebracht…’.

In een gedenkteken staat bijna onleesbaar ‘REVIVAT SCALDIS’ en een koperen plaat met Franse en Nederlandse tekst gejubeld deze bron van de Schelde.

ANTWERPEN EN DE SCHELDEBRON

Gouy werd erg toegetakeld in de eerste wereldoorlog en in 2019 is het 100 jaar geleden dat de Stad Antwerpen met Frans van Cauwelaert als burgemeester een bedrag schonk van 200.000 Belgische frank aan deze klein gemeente om hun patrimonium te helpen herstellen.
Ook heel wat voedselpakketten werden toen uitgedeeld aan de geteisterde dorpelingen

De Stad Antwerpen werd aldus meter van deze gemeente. Een gedenkplaat in de raadszaal van het gemeentehuis herinnert aan de steun van de Scheldestad.

In 1985 schonk de Stad Antwerpen een koperen plaat, het beeld ‘De Dolfijn’ en enkele stadsbanken die op de site werden geplaatst.

ESPA EN DE SCHELDEBRON

Toen omstreeks 1980 de toenmalige voorzitter van ESPA – Jacques Rom (La Libre Belgique) – deze gedenkplaat in de raadszaal van het gemeentehuis van Gouy ondekte, startte hij een fondsenwerving op bij bedrijven en particulieren.
ESPA en Gouy (met burgemeester Marcel De Bureaux) richtten een vzw op ‘Frans-Belgische Vereniging van de Scheldebron – Association Franco-Belge de la Source de l’Escaut’.

Zij kochten de site van de Scheldebron en werden elks voor 50 % eigenaar ervan.
Het geld zou ook dienen om de site te restaureren en te onderhouden.

In 2008 heeft ESPA haar eigendomsdeel van de Scheldebron overgedragen aan het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
ESPA blijft nochtans zetelen in de raad van bestuur van de vzw van de Scheldebron.

DE NIEUWE BROCHURE

In deze uitgave die tot stand kwam door de sponsoring van CERA, Katoennatie, DEME en Port of Antwerp, heeft men beknopt maar duidelijk aandacht geschonken aan de Scheldebron en haar omgeving met daarna een meer gedetailleerde reisroute die de Schelde volgt totdat zij de Wereldhaven Antwerpen aandoet.

Bij de omgeving van de bron maken we kennis met de tunnel van Riqueval die deel uitmaakt van de voormalige Schelde-Seine verbinding.

Vervolgens komt een merkwaardig trajekt aan bod:
-Saint-Quentin: erg gekend in de duivensport maar ook heel toeristisch;

-Cambrai: hier maken we kennis met een bevaarbare Schelde;

-Doornik: bij de Frans-Belgische grens komt de Scarpe in de Schelde die dan vervolgens midden door Doornik stroomt door de bekende boogbruggen;

-Oudenaarde: zopas de taalgrens overgestoken en ontmoeten hier de enige hefbrug over de Schelde.

WERELDHAVEN ANTWERPEN

We maken kennis met een haven op wereldniveau vastgeklonken aan een bruisende stad met haar multiculturele bewoners.
Lode Craeybeckx, gewezen burgemeester, zou eens gezegd hebben dat een Antwerpenaar maar zijn hand in de Schelde hoeft te steken om in verbinding te staan met de rest van de wereld.

Een Stad en Haven in permanente vernieuwing zoals bijvoorbeeld de aanleg van de nieuwe Scheldekaaien.

Bezoek de Haven van Antwerpen o.a. met de fiets, een havenrondrit, de waterbus, het Mas, een havenrondvaart, het havenhuis, het havencentrum in Lillo, enz..
https://www.visitantwerpen.be.

DE BROCHURE

Antwerpen heeft veel te danken aan het bestaan van de Schelde.
De rijkelijk geïllustreerde brochure van 32 bladzijden wordt gratis ter beschikking gesteld om er blijvend aan te herinneren.
Ze kan gratis afgehaald worden aan de balie van het Havenhuis, Zaha Hadidplein 1 te 2030 Antwerpen, en dit zo lang de voorraad strekt.

Tekst en foto’s: Georges JANSSENS – lid ESPA.