Grave: RWS bouwt in twee weken tijdelijke dam achter stuw

Rijkswaterstaat heeft besloten een tijdelijke dam áchter (benedenstrooms) de zwaar beschadigde stuw Grave te bouwen. Hiermee wordt scheepvaartverkeer weer mogelijk op de Maas tussen Grave en Sambeek en kunnen de laatste woonboten en jachten los komen.

De Zagri 1 en de Christiaan-P zijn dinsdag 10 januari begonnen met de aanleg van de tijdelijke dam bij de stuw in Grave. (Foto Erik van Huizen)

• Over twee weken weer scheepvaart op de Maas

Afgelopen week en weekend hebben experts van Rijkwaterstaat gestudeerd op twaalf verschillende mogelijkheden en is dit scenario nu gekozen. Hierbij zijn ook andere experts geconsulteerd. Parallel aan deze tijdelijke maatregel, werkt Rijkswaterstaat aan het definitief herstel van stuw Grave.

De bouw van de tijdelijke dam start deze week. De aanvoer van materiaal en materieel is maandag 9 januari na het besluit direct gestart. Met deze dam herstelt Rijkswaterstaat het waterpeil voor de scheepvaart in de Maas tussen Grave en Sambeek, maar garandeert ook de waterveiligheid bij schommelingen in de aanvoer van water.

Tijdelijke breuksteendam
Aan de laatste details van het ontwerp wordt nog de laatste hand gelegd. De dam bestaat uit verschillende formaten breuksteen en wordt vanaf het water geleidelijk opgebouwd benedenstrooms achter de beschadigde stuw. De dam wordt aangesloten op de bestaande pijlers van de noordelijke stuw-opening en krijgt een hoogte van circa 5,60 meter en een breedte van circa 30 meter. De bouw duurt naar verwachting twee weken.

Waterpeil geleidelijk verhogen
Tijdens de realisatie van de tijdelijke dam, laat Rijkswaterstaat het waterpeil geleidelijk stijgen. Dit moet met beleid gebeuren, zodat woonboten en jachten los kunnen komen van de rivierbodem en met het waterpeil mee omhoog komen. Als het water weer op peil is, +7,90m NAP, kan het scheepvaartverkeer tussen Sambeek en Grave worden hervat.

Twaalf scenario’s doorgerekend
Deskundigen hebben twaalf scenario’s doorgerekend. Belangrijke criteria zijn naast waterveiligheid onder andere technische haalbaarheid met doorkijk naar definitief herstel, bodemgesteldheid, hinder voor scheepvaart en omgeving en snelheid in aan- en afbouw. De snelle afbouw is nodig omdat het waterpeil van de Maas snel kan stijgen bij regenval stroomopwaarts. Daarnaast kunnen in de bodem van de Maas niet-gesprongen explosieven liggen, hetgeen bij de keuze voor de tijdelijke dam in de afweging is meegenomen.

Zo is er bijvoorbeeld ook gekeken naar de mogelijkheid voor een mobiele dijk, pontons op big bags en een damwand voor de stuw. Een belangrijk voordeel van de tijdelijke dam benedenstrooms, is dat de stuwvloer en rivierbodem bovenstrooms beschikbaar blijven, zodat er voldoende ruimte is voor het definitieve herstel.

Definitief herstel stuw Grave
Tegelijk met de realisatie van de tijdelijke dam, werkt Rijkswaterstaat aan het definitieve herstel van de stuw. De beschadigde jukken worden vanaf de bovenstroomse zijde verwijderd en vervangende jukken zijn inmiddels besteld. Voor het repareren van de betonnen steunbokken wordt de beschadigde stuw op termijn tijdelijk drooggezet. Naar de huidige inschatting zal dit ruim een half jaar duren.

Maas-Waalkanaal
Sinds zondag 8 januari is beperkte scheepvaart mogelijk tussen Sluis Weurt en losplaats Malden. Alle woonboten zijn inmiddels losgekomen van de kanaalbodem. Sindsdien is het Maas-Waalkanaal beperkt beschikbaar voor scheepvaart via sluis Weurt.

Aanleiding schade stuw Grave
Donderdag 29 december is omstreeks 19.30 uur een binnenvaartschip (geladen met benzeen) in de dichte mist door de stuw in de Maas bij Grave gevaren. Hierbij is de stuw dermate beschadigd geraakt dat er een lekkage ontstond van het stuwpand tussen Grave en Sambeek. Sinds de realisatie van de stuw Grave (1928) is een calamiteit van deze omvang niet eerder voorgekomen. Per jaar passeren zo’n 9000 schepen de stuw.