Foto’s: Georges Janssens
De Schelde – Scaldis in het Latijn – ontspringt in Gouy op 15 km ten noorden van Sain-Quentin in Frankrijk.
In de zeventiende eeuw echter lag de bron een vijftal kilometer verder bij Ponchaux, een gehucht van Beaurevoir.
Omdat er steeds overstromingen waren in het Beaurevoir dal besloot men toen een afwateringskanaal te graven – Canal pour les Torrents – waardoor de bron van de Schelde in Ponchaux uitdroogde.
Dit afwateringskanaal diende voor evacuatie van overtollige wateren zowel naar het noordelijk Scheldebekken als naar het zuidelijke Sommebekken.
<Klik hier voor meer informatie over Canal pour les Torrents>
Op de Cassini kaart zien we dat in de achttiende eeuw Le Catelet (vroeger Le Castelet) een eiland was omringd door twee armen van de Schelde met talrijke vijvers.
Een andere bron nabij de abdij van Mont Saint-Martin in Gouy zou dan de bron van de Schelde worden.
In Gouy lopen de wateren van de Scheldebron samen met het ondertussen in onbruik geraakte afwateringskanaal.
Waarschijnlijk hebben de monniken van de abdij – steunend op de ondervinding van hun Nederlandse confraters – aan de basis gelegen van de topografische wijzigingen rond de bron van de Schelde.
<Klik hier voor meer info over Sources de l’Escaut>
– er werden hier enkele Antwerpse banken geplaatst –
In 1810 zal de Schelde vanaf Cambrai, 25 km verder, worden gekanaliseerd.
Er loopt ook een kanaal van Cambrai naar Saint-Quentin waarvan een deel over 6 km door een tunnel loopt (van Vendhuille tot Riqueval), waardoor het Scheldebekken en Sommebekken met elkaar verbonden werden.
Door de tunnel van Riqueval wordt men getrokken door een elektrisch aangedreven sleepboot die tweemaal per dag het traject doet en tot zeven binnenschepen tegelijk kan meenemen.
De doorvaarkostprijs is 25 EUR per traject en men moet zelf voor een dubbel sleeptouw van minstens 30 m zorgen.
Ietwat verder in Tronquoy ligt ook een een tunnel van 1 km lang geregeld met verkeerslichten.
Van de bron tot aan de Noordzee (430 km) krijgt de Schelde nog een aantal bijrivieren: Scarpe, Sensée, Leie, Dender, Durme, Rupel en nog enkele onbevaarbare waterlopen.
Onderweg liggen er op en langs de Schelde ongeveer 250 sluizen en stuwdammen.
De gemeente Gouy is fier dat zij gesteund wordt door de Haven van Antwerpen die, middels de Vlaamse Vereniging van Maritieme en Logistieke Journalisten (ESPA), samen eigenaar zijn van de site waar de huidige bron van de Schelde ligt.
Meer weten:
http://inshore.yachtweb.be/?p=3795
https://www.gouy02.fr/
https://www.espa-maritiem-logistiek.be/
https://www.portofantwerp.com/nl
BEAUREVOIR en JEANNE D’ARC
In Ponchaux, een gehucht van Beaurevoir, ontsprong vroeger de Schelde.
Maar Beaurevoir is ook bekend geworden door Jeanne d’Arc.
Beaurevoir zou al in de 12e eeuw een versterkt kasteel hebben.
Dit kwam in de 14e eeuw in het bezit van de graven van Luxemburg-Ligny.
Jan II van Luxemburg had in de 100-jarige oorlog de kant van de Engelsen gekozen.
Zo was hij ook betrokken bij de belegering van Compiègne in 1430 alwaar Jeanne d’Arc werd gevangen genomen en opgesloten in zijn kasteel.
Jeanne d’Arc deed er een ontsnappingspoging door vanuit een 21 meter hoog venster naar buiten te springen, maar werd uiteindelijk terug gevangen genomen.
Jan II verkocht dan Jeanne d’Arc aan de Engelse hertog Jan van Bedford voor een bedrag van 10000 pond.
Na heel wat procesvoeringen stierf Jeanne d’Arc op de brandstapel.
<Klik hier om hierover meer te weten>
Het kasteel van Beaurevoir viel uiteindelijk ten prooi bij de godsdienst discussies tussen katholieken en protestanten.
Lodewijk XIV liet in 1674 het kasteel ontmantelen.
Momenteel blijft er alleen nog een torenruïne over die vrij te bezoeken is alleen aan de buitenkant.
