die zegt: ‘Hé, ik moet ook mee!’

Innovatie – uit Nieuwsblad Transport.   
Paul Jumelet –  31 mei 2019 10:51

Hoe belangrijk zeecontainers ook zijn voor de wereldhandel, de klassieke exemplaren gelden onderhand als ‘dom’. ‘Slimme containers’ timmeren de laatste tijd aan de weg. En baas boven baas: afgelopen week presenteerde Havenbedrijf Rotterdam de ‘hyperintelligente’ Container 42.

Een zeecontainer die zijn eigen douaneformulieren invult. Of die tegen een vergeetachtige havenkraan roept: ‘Hé, ik moet ook nog mee!’ Vooropgesteld: zo geavanceerd dat hij reeds tot dergelijke daden in staat is, is de Rotterdamse Container 42 nou ook weer niet. Container 42 wijst alvast de weg naar een toekomstige logistieke wereld waarin containers dat soort handelingen wel kunnen verrichten. Een wereld die niet heel erg ver weg meer is, vertelt Erwin Rademaker, programmamanager van Havenbedrijf Rotterdam.

Sensoren

Een groep van veertien partners staat aan de wieg van de ‘hyperintelligente container’ uit de Maasstad, waaronder namen als IBM, Cisco en Intel. De container zit vol sensoren en apparatuur waarmee de laadeenheid kan zien, horen, voelen en ruiken. ‘De container kan onder meer luchtkwaliteit, vochtigheid en temperatuur meten’, zegt Rademaker. ‘En om de cargo-experience te meten, zit in de container een anderhalf meter lang Tesla-autootje dat ons kan vertellen of, en zo ja hoeveel, een lading tijdens het transport verschuift. We willen erachter komen waarom vrachten soms schade oplopen.’

Mogelijk gaat de intelligente container de scheepvaartsector ook duidelijk maken waarom er nogal eens containers van schepen af vallen. ‘Sensoren kunnen de bewegingen van het schip meten en ook de krachten die op de container inwerken. Maar misschien doen we andere ontdekkingen. We weten niet precies wat de container allemaal tegenkomt.’

Ook voor publiek

Via een camera kan in de gaten worden gehouden of de container niet wordt geopend door kwaadwillenden. ‘Alles is live te volgen. Straks ook voor het publiek op de eigen website van de container.’

Het is de hoogste tijd voor slimmere containers. Want hoe groot hun verdiensten voor de wereldhandel in de afgelopen decennia ook geweest zijn, de klassieke types zijn leeghoofdjes, vindt Rademaker. ‘Als je thuis een pizza bestelt, kan je op een app precies zien wanneer de pizza in de oven wordt geschoven en wanneer ‘hij jouw kant op komt. Maar van een container die ergens op zee zit met een waarde van 150.000 euro, weten we niets. Containers die wel kunnen informeren en communiceren, zijn van groot belang voor het verbeteren van het logistiek proces.’

Uniek

Diverse rederijen schaften de laatste tijd zelf al containers aan die ‘slim’ worden genoemd en dingen kunnen meten. CMA CGM pakte nog maar enkele dagen geleden uit met vijftigduizend stuks met trackingtechnologie. Is het Rotterdamse paradepaardje wel zo uniek? ‘Deels zijn de containers te vergelijken’, beaamt Rademaker.

‘Maar onze container heeft meer te bieden. Zo voorziet hij zich geheel zelfstandig van energie, onder meer dankzij zonnefolie op het dak. Ook als het op overzeese trajecten niet lukt om voor de container een plekje helemaal bovenin het schip te krijgen, kan hij zichzelf redden. Met behulp van batterijen kan de container twintig dagen lang autonoom metingen verrichten. Maar Container 42 draait niet louter om technische snufjes. Door twee jaar lang met de container de wereld over te gaan, creëeren we een platform waarmee we awareness wekken over de logistiek van de toekomst. Als een rederij volledig op eigen houtje met slimme containers aan de slag gaat, heeft dat niet zoveel zin. We moeten het samen doen, standaarden verzinnen die voor iedereen gelden. Om een container van A naar B te brengen, zijn normaliter dertig partijen in de weer en moeten twee- à driehonderd handelingen worden verricht. Dat moet efficiënter en minder ingewikkeld.’

Autonoom varen vanaf 2025 !

Container 42 baant volgens Rademaker alvast de weg naar een toekomst waarin schepen autonoom zullen gaan varen. ‘Nieuwe regelgeving van de Internationale Maritieme Organisatie zal waarschijnlijk vanaf 2025 autonoom varende schepen mogelijk maken waarbij de kapitein niet op het schip staat, maar op de wal. Pakweg 2030 zal dat dan praktijk worden. Menselijke interactie zal straks veel minder nodig zijn en dat is een vooruitgang. Veel ongelukken op het water zijn het gevolg van menselijk handelen.’

De techniek is al aanweziger dan we misschien denken. ‘De Rotterdamse haven heeft al duizenden sensoren om bijvoorbeeld de waterstand en het zoutgehalte te meten en de stroming in de gaten te houden. Dat schepen gaan communiceren met de sensoren die op kademuren zitten, is een volgende stap.’ En het is logisch dat Rotterdam zich opwerpt als geniesoldaat die de rest van de wereld de weg wil wijzen. ‘De RWG-terminal is helemaal geautomatiseerd. Zoiets moet ook op het water mogelijk zijn. Rotterdam heeft al een voorsprong als slimme haven, dus we moeten onze verantwoordelijkheid pakken. We hebben partners over de hele wereld. Container 42 is een metafoor voor allerlei zaken, van digitalisering in de haven tot de energietransitie.’

Universum

Het eerste publieke ‘optreden’ van Container 42 is in München, waar de laadeenheid begin juni te zien is op de beurs Transport Logistic 2019. Daarna komt de slimme container weer even terug naar huis. Nieuwsgierige Nederlandse belangstellenden kunnen hem op 4 juli zien in Rotterdam, waar de laaddoos eregast is op de viering van het tienjarig bestaan van het RDM-terrein. Qua uiterlijk zal Container 42 niemand van de sokken blazen, maar science fiction-liefhebbers weten dat in de laaddoos een universum aan mogelijkheden kan schuilen. De naam van de container is een verwijzing naar Douglas Adams’ boek The hitchhiker’s guide to the galaxy, waarin alle levensvragen van de mensheid worden beantwoord met dat ene mysterieuze antwoord: ‘42’.

Gerelateerde dossiers: Containers Bekijk dossier